लःया आन्दोलन शुरु जुल


बिगेन तुलाधर, संचारकर्मी व त्वनेगु ल: पिडित 

नेपाः सरकारं नेपामी जनताया आधारभुत प्राथमिकता त्वनेगु लः बीफयाच्वंगु मदु । हलिमय् नेपाःयात जलस्रोतया तःमि दे कथं म्हसिउ तर बास्तबिकता धासा बिकराल दु । यक्व ई जुइधुंकल नेपामी जनतां त्वनेगु लः वइ धका मेलम्चीयात प्यूगु तर मेलम्चीया नामय् धु जक दत स्वनिगःवासियात ।

मेलम्चीया बास्तबिकता छु दु ? 

विं.सं. २०३१ सालय् येंया त्वने गु लःया समस्या ब्यवस्थापनया लागि मेलम्चीयात गुरुयोजनाकथं न्ह्यःने हल । सन् १९८८ इ बेलायतया बिन्नी एंड पार्टनरस नांया संस्थां याःगु अध्ययनं मेलम्ची बांलागु यो जना व उपाय कथं काल । व जुया उबलय्या सरकारं २०५५ सालय् मेलम्ची खानेपानी लिमिटेडया स्थापना याना एसियन डेभलप्मेन्ट बैंक (एडिबि) नाप १२० मिलियन डलरय् सन् २००७ तक क्वचायेकेगु आज्जु नापं सम्झौता यात ।

थ्व गुरुयोजनां गुकथं ज्या याइ :

थुकियात निगु ब्वः कथं विभाजन याना निगु फेजय् क्वचाये केगु निर्णय जूगु खः । गुकि न्हापांगु फेजय् सिन्दुपल्चोकया अम्बमाथानय् डयाम दयेका मेलम्ची नदिं न्हिथं १७ करोड लिटर लः हयेगु व निगुगु फेजय् यांग्री व लार्के खुसिं १७–१७ करोड लः हयाः जम्मा ५१ करोड लः यें दुतहयेगु योजना दुगु खः । ज्या न्हयाकेत थुगु योजनायात निब्वय् त्वाथल । मेलम्चीनिसें येंतक २७.५६७ किलोमिटरया सुरुङ दयेके गु व सुन्दरीजलय् ट्रिटमेन्ट प्लान्ट देकेगु योजना दुगु खःसा निगुगु ब्वलय् पाइप लायेगु व लः वितरण केन्द्र दयेकेगु । नापं सितिं वंगु लःया व्यवस्थान यायेगु आज्जु दुगु खः ।

थ्व योजना लिबाःगुया कारण :

सम्झौता कथं थुगु योजना सन् २००७ य् क्वचाय् माःगु तर सन् २०१९ तक नं सिमधःगुया यक्व कारण दु । माओवादीद्वन्दया कारणं २००७ य् न्हयाय्माःगु थुगु योजना न्हयाय् मफत ।

बहनी धुंका सुथः धाथें २००८ य् एडिबीनाप हाकनं सम्झौता याःसेंलि योजना न्ह्यात । सन् २००९ लय् मेलम्ंची निसें सुन्दरीजल तकया २७ किलोमिटर सुरुङ्ग देकेगु ज्या चाइनाया सिआरसिसि कम्पनीयात सन् २०१३ तक क्वचाइगु कथं जीम्मा बिल तर थुगु कम्पनिं सन् २०१२ य् ६.५ किलोमिटरया सुरुङ देकेगु ज्या जक याये फत ।

थुकिं याना नेपाल सरकारं सन् २०१२ सेप्टेम्बरया २५ य् सिआरसिसिया ठेक्का रद्द यात हानं मेगु ठेक्का आह्वान यायेत दछि सितिं वान्छ्वल ।

सरकारं हाकनं अक्टोबर १ २०१३ य् १०९५ दिनय् ल्यंदुगु ज्या यायेत इटालियन कम्पनी सिएमसियात ठेक्का बिल ।

सिएमसिया ज्या बांलानाच्वंगु खः तर उबलय् तःभुखाय् ब्वल । छुं ई लिपा जलाखला भारतया नाकाबन्दिं थुगु योजना हाकनं कयेकुन । सुस्त गतिइ ज्या जुल । मुक्कं ढेड वर्ष लिपा जक ज्या सुरु जुल । लिपा २०७२ सालय् पाइप तयेगु ज्या जुल । लिपा सिएमसि कम्पनी घाटाय् वन धका खँ तयाः ज्या अलपत्र त्वःता बिसिउँवन ।

आयोजनां सिएमसिया ज्या नं रद्द यात । २०७५ साल तक थ्यं बलय् थ्व योजनाय् ३५ दँ ज्या जूगु खनेदःसां यमितयेत त्वनेगु लः मवः । थुखे सरकारया खानेपानी मन्त्री बिना मगर धासा यक्व स्पीडय् ज्या जुयाच्वन धका संसदय् तवाना थःगु तारिफ थःम्हं यानाच्वन । जनता धासा काकाकुल जुयाच्वन ।

थज्यागु अवस्थाय् मेलम्ची गुबलय् वइ ? 

सरकारं मेलम्ची खानेपानी आयोजना निर्माण तत्काल न्हयःने यंकेगु क्वःछिउगु दु । मन्त्रिपरि षद्या छुं दिं न्ह्यः च्वंगु मुँज्यां मे लम्ची खानेपानी आयोजनाया ज्या थथें न्ह्याकेगु क्वछिउगु दु । मन्त्री मगरं फुक्क जनतायात त्वनेगु लः थ्यंकेगु अभियानय् केन्द्र, प्रदेश व स्थानीय सरकारया मंका प्रतिबद्धता व हातेमालोया आवश्यकता माःगु न्ह्यथनादिल । वैगु आर्थिक वर्षय् ९२ प्रतिशत व स्वदँ दुने शत प्रतिशत जनसंख्यायात त्वनेगु लःया सेवा बीगु आज्जु नापं फुक्कसिया सहकार्यय् थुगु आज्जु पुवंकेफइगु धापु दु ।

तर मेलम्ची गुबले वइ धैगु न्ह्यसःया लिसः सुयाकें मदु । जुइतला केपी सरकारं नेपालय् लः जहाज हयेगु खँ ल्हानाच्वंगु दु तर नेपामीया माग धासा छेंछेंया हितिइ यचुगु त्वनेज्यूगु लः जक दःसा गाः । तर न्यनाबीपिं सु ? व हे जुया जाग जाग नेपाली या नारा ज्वना स्वनिगःवासित लः त्वने दयेमाःगु अधिकारया लागी थापाथलीइ जेष्ठ ३२ गते ११ बजे वनेत्यंगु दु । दबाब मबीकं जी मखु । छु आः नं सुम्क च्वनेगु ला ? छिं नं दबाब बीगु कि मबीगु ? थापाथलीइ मुना यचुगु त्वनेगु लःया माग याये त उपत्यका खानेपानी पिडित दबाव समूह गठन याना सडक अदोलन यायेत्यंगु दु । गुलि अजु चायापुगु, त्वनेगु लःया माग यासें आन्दोलन हँ ? थ्व खानेपानि प्राधिकरणया नितिं हाँस्यास्पद खःकि सरकारया नितिं ? जिं स्वय् थ्व नेपाः देया नितिं हे हास्यास्पद खः ।

Share on Google Plus

News: Anonymous

    छ्याता
    फेसबुक छ्याता

0 Comments:

Post a Comment